معمولا در هنگام گرما، افراد با مشکل عرق‌سوز شدن روبه‌رو می‌شوند. این مسئله به وقوع می‌پیوندد زمانی که غدد تعرق بدن به‌درستی کار نکنند و عرق تولید شده نتواند به سطح پوست برسد. این موضوع باعث می‌شود که عرق تبخیر نشود و در نتیجه مشکلاتی از جمله حساسیت پوستی برای فرد پدید آید. اصطلاح Heat rash به عربی عرق سوز شدن نامیده می‌شود و به نام دیگر میلاریا نیز شناخته می‌شود.
این مشکل می‌تواند برای فرد بسیار ناراحت‌کننده و دردناک باشد. عرق سوزی منجر به التهاب، تاول، قرمزی و خارش در آن منطقه خواهد شد. در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی این بیماری و سریعترین راه درمان عرق سوز بپردازیم. اگر علت، علائم، درمان و راههای پیشگیری از این بیماری را دنبال می‌کنید، میتوانید ما را تا انتها همراهی کنید.
عرق سوز شدن چیست؟
نکته‌ی را باید در نظر بگیرید که تعریق نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد. هنگام عرق کردن، بدن مقدار زیادی از مواد مضر و ضایعات را از بین می‌برد و همچنین می‌تواند بدن را در برابر عفونت‌ها، مواد شیمیایی و اشعه فرابنفش محافظت کند.
دلیل تعرق در هوای گرم، کنترل دمای بدن است. غده‌های تعرق در مناطق مختلفی از بدن مانند زیر بغل در دسترس هستند. هنگامی که شخص عرق می‌کند، قطرات عرق از طریق مجاری خاصی به خارج از پوست خروجی می‌یابند. این عارضه به دلیل تجمع قطرات عرق در لایه‌های زیرین پوست رخ می‌دهد. این باعث ساییدگی و جدا شدن چند لایه پوست از یکدیگر می‌شود و شخص می‌تواند احساس سوزش یا خارش کند.
این مشکل منجر به قرمزی و التهاب در پوست می‌شود. این مسئله به کسی انتقال داده نمیشود و تنها شخصی که با آن مشکل دارد متوجه آن خواهد شد. با ساییده شدن پوست و به وجود آمدن زخم و قرمزی، در آن منطقه به دلیل رطوبت و گرما، ممکن است باکتری‌ها، قارچ‌ها و مخمرها رشد کنند.
تعریف تعریق این است که در نواحی مختلف بدن به جز نواحی خاصی مانند ناخن‌ها و کانال گوش، تولید شده و گاهی هم با زیادی و یا نابجا نمایان می‌شود. معمولاً علل آن شامل اضافه وزن، گرما، فعالیت‌های فیزیکی سنگین و ورزش هستند.
در بچه‌ها و نوزادان به دلیل عدم رشد کامل غدد عرق و حساسیت پوست، این مسئله بیشتر رخ می‌دهد.
اگر شخصی تعریق زیادی داشته باشد که به علت هوای گرم یا فعالیت سنگین نباشد، ممکن است به مشکلی به نام هیپرهیدروزیس مبتلا باشد که نیاز به مشاوره پزشکی دارد.
معمولاً عرق سوزش پا در داخل ران رخ می دهد و این یکی از مشکلات رایج بسیاری از افراد است. غدده تعریقی در ناحیه کشاله ران و نواحی تناسلی مانند سایر بخش های بدن وجود دارند که به نام غدده اپوکرین شناخته می شوند.
در صورتی که مسیر این غدد به خارج از پوست مسدود شود، التهاباتی در این نواحی به وجود خواهد آمد و ممکن است حتی باعث سختی در راه رفتن شود.
علت عرق سوز چیست؟
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، اگر شخصی به شدت عرق کند، اما قطرات عرق به علت مسدود شدن منافذ از بدن خارج نشوند، نمی توانند تبخیر شوند. عواملی مانند رطوبت زیاد، گرما و سایش پوست این مشکل را تشدید می کنند.
در برخی افراد، به علت مشکلاتی مانند اضافه وزن و کمبود هوای جریان در نواحی مانند گردن، زیر بغل، کشاله ران، زیر سینه و دیگر نقاط بدن، این عارضه ایجاد می شود.
این موضوع باعث ایجاد اصطکاک در بین اعضای مختلف بدن مانند پاها می شود و در نتیجه باعث ساییدگی و التهاب پوست می شود. عرق سوزش زیر سینه یکی از مشکلات ناراحت کننده و رایجی است که افراد چاق با آن روبه رو می شوند.
به نظر می‌رسد لباس‌های آزاد پوشیدن، به طور قابل توجهی از عرق سوز شدن جلوگیری می‌کنند. لباس‌های تنگ و چسبان، عرق را نمی‌توانند از بدن خروج داده و تبخیر آن را مسدود می‌کنند. برخی محصولات بهداشتی، مانند کرم‌ها و لوسیون‌های بدن، بسیار غلیظ هستند و عرق را در راه خود مسدود می‌کنند.
عرق سوز شدن نواحی تناسلی، یکی از مشکلاتی است که به خصوص خانم‌ها با آن مواجه می‌شوند. باید دانست که تغییرات یا عدم تعادل در هورمون‌ها می‌تواند علت این عارضه باشد.
اگر هوا گرم نیست و فعالیت سنگین ندارید، این مشکل ممکن است به دلایل زیر باشد:
- استفاده از داروهای کنترل بارداری،
- مصرف داروهای هورمونی یائسگی،
- دیابت،
- کاهش قند خون،
- پرکاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم،
- مصرف داروهای ضد افسردگی،
- مصرف داروهای میگرن،
- مصرف دیافروتیک‌ها،
- اضطراب و استرس،
- سابقه هیپرهیدروز،
- و یا ممکن است این مشکل ارثی باشد.
در ادامه، سه نوع مختلف از عرق سوز را معرفی می‌کنیم:
- عرق سوز کریستالی: در این نوع، برجستگی‌های شفافی که شبیه تاول روی سطح پوست هستند، ایجاد می‌شوند و درون آن‌ها قطرات عرق جمع شده است. این نوع عرق سوز بسیار رایج است و اگر ضایعات پوستی تحریک نشوند، بهخودی خود دردی ندارند. عموماً نوزادان و کودکان کوچک بیشتر درگیر این مشکل می‌شوند.
- عرق سوز روبرا یا خاردار (عرق سوزی کلاسیک):اگر پوست برجستگی‌های قرمز و التهاب داشته باشد، به این معنی است که شخص با این نوع عرق سوز مواجه است. این حالت در لایه‌های زیری پوست مانند اپیدرم ایجاد می‌شود و با سوزش همراه است. علاوه بر این، این نوع عرق سوز با نام گرمی دانه نیز شناخته می‌شود. روبرا در لغت به معنای قرمز است.
در این نوع عرق سوزی، ناحیه درگیر بسیار خشک می‌شود و شدت خارش در آن می‌تواند باعث ایجاد زخم‌هایی روی پوست شود.
عرق سوزی یا میلاریا چرکی :در بعضی حالات، اگر درمان به موقع انجام نشود، تورم‌های قرمز رنگ پیشرفت می‌کنند و درون آن‌ها چرک تشکیل می‌شود. در چنین مواقعی، این مشکل به نام عرق سوزی یا میلاریا چرکی معروف است.عرق سوزی عمیق و حاد به ندرت رخ می‌دهد.
در صورتی که عرق سوزی در لایه‌های عمیق پوستی مانند درمیس رخ دهد، بسیار دردناک خواهد بود. در این حالت، تورم‌های بزرگی که شبیه به کبودی روی سطح پوست هستند مشاهده می‌شوند.
در این حالت، هیچ عرقی در ناحیه‌ی مشکوک پوست مشاهده نمیشود. اگر درمان این عارضه به موقع انجام نشود، ممکن است فرد به بیماری‌هایی مانند گرگرفتگی، خستگی شدید و سکته گرمایی مبتلا شود.
چگونه از عرق سوز شدن پیشگیری کنیم؟
- اگر درون سینه یا زیر آن و ران پا عرق سوز شدن اتفاق می‌افتد، می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. در این متن، نکات ساده‌ای را معرفی می‌کنیم که با رعایت آن‌ها میتوانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. وزن مناسب، علاوه بر اینکه از عرق سوز شدن پیشگیری می‌کند، برای حفظ سلامت کلی بدن بسیار مؤثر است.
- اگر اضافه وزن دارید، باید با ورزش و رژیم غذایی لاغری آن را کاهش دهید. البته در هوای گرم و مرطوب، پوشیدن لباس‌های آزاد در هنگام ورزش ممکن است منجر به عرق سوز شدن شود، بنابراین در زمان انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید. بهتر است همیشه از لباس‌های نخی استفاده کنید. این نوع لباس‌ها منافذ بازی دارند و به هوا اجازه عبور از روی پوست بدن را می‌دهند.
- از پوشیدن لباس‌های پلاستیکی باید خودداری کنید؛ چرا که این لباس‌ها تعرق بیشتری را به وجود می‌آورند و به علت جنس آن‌ها از تبخیر قطرات عرق جلوگیری می‌کنند. نوشیدن آب کافی در طول روز می‌تواند جلوی عرق سوز شدن را بگیرد. اگر شدت تعریق در بدن شما بسیار زیاد است، روزانه دوش بگیرید. همچنین، در هنگام استحمام از لایه‌بردارهای ملایم استفاده کنید تا علاوه بر حفظ شادابی پوست، از بستن منافذ غدد تعریق جلوگیری شود.
- شیو کردن، اپیلاسیون یا لیزر در برخی از قسمت‌های بدن که تعریق زیادی دارند، می‌تواند از بروز عرق سوز شدن جلوگیری کند؛ به ویژه در ناحیه شرمگاهی بسیار موثر است. اگر فکر می‌کنید علت تعریق زیاد بدن شما به استرس و اضطراب مربوط می‌شود، انجام ورزش‌هایی مانند یوگا یا مدیتیشن می‌تواند در کاهش استرس شما موثر باشد.
- بهتر است حتماً محیط زندگی شما دارای تهویه مناسب باشد، به ویژه در زمان خواب که شدت تعریق و احتمال عرق سوز شدن افزایش می‌یابد. برای جلوگیری از عرق سوز شدن نوزادان، پتو یا قنداق آن‌ها را به طور سفت نبندید. همچنین، از پودرهای بچه‌هایی که در بازار موجود هستند استفاده کنید.
- رژیم غذایی بیشترین تأثیر را در سلامت بدن دارد، بنابراین از مصرف الکل، مواد غذایی چرب، چاشنی‌های سنگین و کافئین زیاد خودداری کنید. اگر محیط زندگی شما بسیار مرطوب است، میتوانید در منزل از دستگاه رطوبت‌گیر استفاده کنید.
سریعترین راه درمان عرق سوز
در واقع، عبارت “عرق سوز” نوعی درماتیت و التهاب پوست است که با استفاده از داروهای موضعی ضد التهاب مانند کورتونهای ضعیف و شوینده های ملایم قابل درمان است.
برای درمان این مشکل، کافیست به پزشک عمومی یا متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
اگر عفونتی وجود نداشته باشد، میتوانید از روش‌های خانگی استفاده کرده و برای جلوگیری از عفونت، ناحیه مورد تاثیر را تمیز و خشک نگه دارید. بهترین روش برای درمان عرق سوز استفاده از پماد است.
نوزادان به دلیل پوست نازک و گرمای زیاد به این مشکل مبتلا می شوند. برای درمان عرق سوز لای پا کودکان، میتوانید از پماد سوختگی مناسب استفاده کنید. اگر درباره نوع پودر یا پماد مناسب مطمئن نیستید، میتوانید با مشاوره آنلاین پزشکان متخصص پوست تماس بگیرید و راهنمایی لازم را دریافت کنید.
در زیر روش‌های درمان این عارضه معرفی شده است.
پماد زینک اکساید:استفاده از این پماد موضعی، کاربردهای بسیاری دارد. پزشکان به منظور کاهش التهابات پوستی، درمان اگزما، از بین بردن جای جوش و آفت سوختگی، استفاده از زینک اکساید را توصیه می‌کنند.
پودر تالک:استفاده از این پودر سفید و نرم درمان عرق سوز لای پا و مناطق دیگر بدن را به‌طور معجزه آسا تسهیل می‌کند. در فصل گرم، استفاده از این ماده منجر به جذب رطوبت می‌شود و از ساییدگی پوست در مناطقی مانند ران پا جلوگیری خواهد کرد.
این پودر از یک ماده معدنی به نام تالک ساخته شده است و دارای عطر ملایمی است.
پماد ضد سایش پوست:میتوانید از این پماد محبوب در بین ورزشکاران برای درمان عرق سوزشناک استفاده کنید. پماد ضدسایش در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم ورزشی در دسترس است.
عمل جراحی:این روش درمانی بسیار کم استفاده می‌شود و عمدتاً برای درمان عرق سوزش زیر سینه یا درون آن استفاده می‌شود. برخی از خانم‌ها به دلیل سایز غیرطبیعی این منطقه از بدن خود مجبور به انجام جراحی می‌شوند تا جلوی ایجاد عفونت یا بیماری خطرناک دیگر را بگیرند.
درمان خانگی عرق سوزش همچنین به استفاده از آلومینیوم سولفات در درمان این عارضه نیز موثر است. در حالتی که عرق سوزش به همراه عفونت نباشد، مشکل خیلی خطرناکی به حساب نمی‌آید. به طور کلی، داشتن تغذیه مناسب برای حفظ سلامتی، مهمترین نکته است.
توصیه می‌کنیم در فصل‌های گرم سال، هنگامی که بیشتر افراد به عرق سوزش مبتلا می‌شوند، از غذاهایی با طبع سرد و گرم استفاده نکنید. به جای آن، پیشنهاد می‌دهیم از انواع سالادها، میوه‌ها و سبزیجات تازه استفاده کنید. همچنین، مصرف گوشت قرمز، زنجبیل و دارچین را در این فصل کاهش دهید.
با استفاده از روش‌های ساده و خانگی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، میتوانید به رفع التهابات، سوزش و خارش‌های ناشی از این مشکل بپردازید. البته، برای رفع این مشکل به صورت اصولی و علمی، میتوانید با پزشکان متخصص تماس بگیرید و در هر ساعت از شبانه‌روز، آماده پاسخگویی به شما هستند.
استفاده از کمپرس آب سرد:کمپرس آب سرد بسیار موثر است و به تخفیف التهاب و خارش‌های پوستی کمک می‌کند. برای این کار، میتوانید یک تکه یخ را در نایلون یا پارچه بگذارید و آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی ناحیه عرق سوز قرار دهید.
تکرار این روش روزانه بهبود تدریجی و کاهش عوارض عرق سوزی را به همراه خواهد داشت. همچنین، میتوانید از پارچه نخی که با آب سرد چلانیده شده است استفاده کنید. شستشوی ناحیه آسیب‌دیده با آب سرد هر ۶ ساعت یکبار نیز بسیار مفید است.
جوش شیرین:این ماده شناخته شده است که به عنوان ماسک لایه بردار پوستی عمل می‌کند و می‌تواند آلودگی‌ها را که باعث بسته شدن منافذ می‌شوند، از بین ببرد. برای تهیه این ماسک، یک قاشق چایخوری جوش شیرین را با آب سرد مخلوط کنید و سپس با کمک یک تکه پنبه یا پارچه، آن را روی ناحیه عرق سوز شده بزنید.
برای دستیابی به نتیجه مطلوب، این روش را هر روز تکرار کنید.
آلوئه ورا:آلوئه ورا یک گیاه با خواص بسیار مفید برای پوست است و در بیشتر محصولات بهداشتی استفاده می‌شود. ژل آلوئه ورا می‌تواند التهاب و خارش پوست را کاهش دهد. برای درمان عرق سوز شدن از آلوئه ورا، ژل داخل برگ‌های سبز رنگ آن را با چاقو جدا کنید و در مخلوط کن بریزید تا حالتی مایع داشته باشد. سپس این ژل را برای ۲۰ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار داده و با آب سرد شستشو دهید.
خیار:برای رفع علائم عرق سوزی میتوانید از خیار استفاده کنید. برش‌های نازک یا رنده شده خیار را روی ناحیه آسیب دیده قرار داده و باعث خنک شدن و حفظ رطوبت پوست شوید. میتوانید خیارهای خرد شده را با آب سرد و آب لیمو مخلوط کرده و روزی ۳ بار به مدت ۱۰ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
گلاب:گلاب همچنین برای حفظ شادابی و تنظیم چربی پوست استفاده می‌شود. ترکیب یخ‌زده گلاب، عسل و آب سرد می‌تواند به کاهش علائم عرق سوزی کمک کند و تنفس بهتر پوست را فراهم کند. محلول را روی ناحیه آسیب دیده قرار داده و باعث باز شدن منافذ پوست برای خروج ضایعات عروقی شود.
ماست:ماست هم دارای خواص ضدقارچی و ضد میکروبی است. استفاده از ماست می‌تواند در کاهش احتمال بروز عفونت و سوختگی پوست موثر باشد. ماست سرد را برای ۱۵ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار داده و با آب سرد شستشو دهید. همچنین، ماست برای شفافیت پوست و جلوگیری از آکنه بسیار مفید است.
سیب زمینی:برای درمان عرق سوزی میتوانید برش‌های نازک سیب زمینی خام را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
آرد نخودچی:همچنین میتوانید آرد نخودچی را با کمی آب مخلوط کنید تا خمیری شکل بگیرد و برای ۱۵ دقیقه روی ناحیه عرق سوز شده قرار داده و با آب سرد شستشو دهید.
با توجه به توضیحاتی که در بالا ارائه شد، برخی افراد ممکن است از دلایل مختلفی به علت استفاده نادرست از روش‌های درمانی خانگی یا دارویی، شدت مشکلات پوستی خود را بیشتر کنند.
علاوه بر این، در بعضی مواقع افراد نمی‌توانند به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنند تا درباره مشکلات پوستی خود صحبت کنند.
در این صورت، بهترین راه حل استفاده از خدمات مشاوره آنلاین پزشک متخصص پوست خانم دکتر هدیه ذکاوت در پلتفرم کلینیک ریحانه النبی است.
این پلتفرم، ارتباطی بین افراد و پزشکان متخصص را برقرار کرده و به بررسی و رسیدگی به موضوعاتی از جمله مشکلات پوستی که در بالا ذکر شده، می‌پردازد. و کلینیک ریحانه النبی در طول روز و شب آنلاین و در دسترس است و خدمات خود را به صورت آنلاین، تلفنی، صوتی و متنی ارائه می‌دهد.
سخن پایانی:
دکتر سیده هدیه ذکاوت، متخصص پوست و زیبایی در کلینیک ریحانه النبی، با تجربه و دانش فراوان در زمینه مشکلات پوستی بانوان، به ویژه تیرگی ناشی از عرق سوز شدن می‌پردازد. تیرگی ناشی از عرق سوز شدن یکی از مشکلات رایج در پوست بانوان است که باعث تیرگی و لکه‌های تیره‌ای روی پوست شده و زیبایی ظاهری آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دکتر ذکاوت با استفاده از روش‌های پزشکی و زیبایی، از جمله لیزر و محصولات پوستی مناسب، به رفع و کاهش تیرگی ناشی از عرق سوز شدن می‌پردازد. درمان‌های ارائه شده توسط دکتر ذکاوت در کلینیک ریحانه النبی، منجر به بهبود رنگ و تناسب روشنی پوست می‌شود و به بانوان اعتماد به‌نفس و زیبایی ظاهری بیشتری می‌بخشد.
