قارچ پوست سر یک بیماری است که در پوست سر ایجاد میشود. ممکن است برخی از افراد را درگیر کند و آنها به دنبال روشهای درمانی برای آن باشند. بایستی بدانید که اگر این بیماری پوستی را در زمان مشخص درمان نکنید، ممکن است موهای خود را از دست بدهید و طاس شوید. به همین دلیل، باید به این بیماری اهمیت ویژهای بدهید. این بیماری به صورت واگیردار است، بنابراین از طریق انتقال از فرد به فرد منتقل میگردد.
به طور کلی، بایستی بدانید که قارچ پوست سر انواع مختلفی دارد و هر نوع آن ویژگیهای خاص خود را دارد. برای رفع آنها، لازم است آشنایی لازم را با این انواع قارچها داشته باشید. در ادامه، به توضیحات بیشتری درباره این انواع قارچها میپردازیم.
قارچ پوستی چیست وبه چه صورت درمان میشود؟
بیماری قارچ پوستی یک بیماری شایع است که تحت تأثیر قارچهای عامل قرار میگیرد و معمولاً به صورت بثورات قرمز و خارشدار ظاهر میشود. این بیماری میتواند در هر بخشی از بدن، مانند ناخن، کشاله ران و باسن، ظاهر شود. عموماً انتقال این بیماری از یک فرد به فرد دیگر به صورت مستقیم یا از حیوان به انسان اتفاق میافتد و میتواند منجر به بروز مشکلات پوستی مانند بثورات قرمز یا تاول شود.
درمان این بیماری بستگی به عامل عامل قارچ دارد و شامل مصرف داروهای ضد قارچ موضعی یا سیستمیک، استفاده از کرمها و لوسیونهای ضد قارچ و همچنین پیگیری دقیق و اصولی به نسبت عفونت میباشد.
قارچ پوستی چیست؟
قارچ پوستی یا مایکوز، یک بیماری پوستی است که ناشی از قارچها است. قارچها موجودات زندهای کوچک هستند که در محیطهای مختلف مانند هوا، خاک، آب، گیاهان و حتی بدن انسان زندگی میکنند. تقریباً نیمی از قارچها مضر هستند و میتوانند با قرارگیری روی پوست، عفونت قارچی ایجاد کنند. وقتی با یک قارچ مضر تماس برقرار شود، علائمی مانند تحریک، پوستهپوسته شدن، بروز بثورات قرمزرنگ، خارش، تورم و تاول پوست ممکن است رخ دهد.
عفونت قارچی اکثراً از طریق تماس مستقیم انتقال مییابد، به عنوان مثال، اگر کسی کفش شخصی را که از قارچ پوستی رنج میبرد بپوشد، این قارچ میتواند به پاهای او منتقل شده و او را آلوده کند.
بنابراین قارچ پوستی یا مایکوز، یک بیماری پوستی است که توسط قارچها ایجاد میشود و ممکن است علائمی مانند تحریک، پوستهپوسته شدن، بروز بثورات قرمزرنگ، خارش، تورم و تاول پوست را باعث شود.
انواع قارچ پوستی و علائم آن
اقسام قارچ پوستی و علائم آن که با نام علمی تینآ (Tinea) شناخته میشود، انواع مختلفی دارد. یکی از این انواع، عفونت قارچ پا یا tinea pedis است که رایجترین نوع قارچ پوستی است و اغلب در ورزشکاران یا افرادی که پاهایشان برای مدت طولانی در کفش قرار دارد یا در مکانهای عمومی مانند استخر، رختکن و حمامهای عمومی برهنه قدم میزنند، رخ میدهد.
در این نوع عفونت قارچی، پوست بین انگشتان پا سفید میشود و شروع به پوسته کردن میکند. علائم دیگر این عفونت ممکن است شامل قرمزی، تاول، خارش و سوزش باشد. این عفونت میتواند کف پا را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این عفونت در ماههای گرم سال و در آب و هوای مرطوب بیشتر دیده میشود زیرا قارچها در محیطهای گرم و مرطوب به سرعت تکثیر میکنند.
قارچ ناخن یا tinea unguium، یک مشکل شایع پوستی است که معمولاً ناخنهای پا را تحت تأثیر قرار میدهد. در نتیجه رشد این قارچ، ناخنها زرد و ضخیم میشوند و به راحتی میشکنند.
خارش ژوک یا tinea cruris، یکی از رایجترین عفونتهای قارچی است که به شکل جوش خارشدار در ناحیه ران، کشاله ران و باسن ظاهر میشود. این قارچ پوستی بیشتر در مردان نسبت به زنان راهیافته است و عفونت قارچی معمولاً از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا جسم حامل قارچ منتقل میشود. علایم این عفونت قارچی شامل قرمزی در ناحیه ران، کشاله ران یا باسن، خارش یا سوزش در منطقه آلوده، بثورات قرمز دایرهای با لبههای برجسته، ترک و پوستهپوسته شدن است.
عفونت قارچی واژن یک مشکل رایج در بانوان است که معمولاً ناشی از رشد زیاد قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس است. این رشد زیاد قارچ کنترل طبیعی بالانس باکتریها و pH واژن را بهم میزند و باعث بروز عفونت میشود. عدم تعادل ممکن است به دلیل مصرف آنتیبیوتیکها، استرس، عدم تعادل هورمونها یا عادت غذایی نامناسب رخ دهد. علائم این عفونت قارچی شامل خارش و تورم در اطراف واژن، سوزش یا درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی، قرمزی و درد در واژن و اطراف آن، و ترشحات غیرمعمول از واژن است.
عفونت قارچی پوست سر (کچلی پوست سر) عموماً در کودکان رخ میدهد و باعث ریزش مو میشود، اما با درمان مناسب، معمولاً مو دوباره رشد میکند.
بثورات قارچی دستها، میان تنه و پاها، با نام علمی کرم حلقوی یا تینآ کورپوریس شناخته میشود. این نوع عفونت قارچی بیشتر در بافتهای مرده پوست، مو و ناخن مشاهده میشود. کرم حلقوی به طور معمول بهراحتی تشخیص داده میشود؛ بهصورت یک تکه قرمز که ممکن است خارش داشته باشد و پوستهپوسته شود و با گذشت زمان به شکل یک تکه پوست حلقهای برجسته تبدیل میشود. این حلقه ممکن است به چندین حلقه گسترش یابد و قسمت بیرونی آن قرمز و گاهی برجسته یا ناهموار به نظر میرسد، در حالی که قسمت داخلی حلقه بهطور کامل شفاف باقی میماند یا پوستهپوسته میشود. این نوع عفونت قارچی بهسرعت انتقال مییابد و اغلب از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا از طریق تماس با حیوانات خانگی مانند سگ منتقل میشود. علاوه بر این، قارچ ممکن است روی حوله، لباس یا برس زنده باقی بماند.
تشخیص و درمان عفونت قارچی پوست
یکی از شکلهای عفونت قارچی شناخته شده، عفونتهای سطحی پوست و ناخن هستند که به شکل رایجترین شکل عفونت قارچی شناخته میشوند و سالانه حدود 20 تا 25 درصد جمعیت جهان را تحت تأثیر خود قرار میدهند. اگرچه هر کسی ممکن است در معرض قارچ پوستی قرار گیرد، اما عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی، دیابت، بارداری، بیاختیاری ادراری، اضافه وزن، تعریق زیاد و مصرف طولانی مدت یا دوز بالای آنتیبیوتیک میتوانند خطر عفونت قارچی را برای افراد بیشتر کنند.
پزشک ممکن است با نگاه کردن به پوست و علائم ظاهر شده بثورات قارچی را تشخیص دهد، اما برای تأیید تشخیص، معمولاً بافت آلوده را زیر میکروسکوپ بررسی میکند. گاهی اوقات نیز برای شناسایی یک نوع خاص از قارچ، آزمایش کشت قارچ لازم است. در طول این آزمایش، پزشک ممکن است نمونهای کوچک از پوست یا چرک روی زخم را بگیرد و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند. برای عفونتهای شدیدتر، ممکن است به آزمایش خون نیاز باشد.
برای درمان عفونت قارچی، میتوان از موارد زیر استفاده کرد:
استفاده از کرمهای موضعی ضد قارچ که بسیاری از آنها مانند کلوتریمازول، میکونازول(میکاتین) و تربینافین را میتوان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. استفاده از داروهایی با دوز قویتر مثل آمفوتریسین، آنیدولافونگین و فلوسیتوزین که اغلب توسط پزشک تجویز میشوند و عملکرد سریعتری دارند. در صورتی که عفونت قارچی شدید باشد، معمولاً داروهای خوراکی مانند آنتروکونازول، فلوکونازول و تربینافین تجویز میشوند.
انواع قارچ پوست سر
همانطور که اشاره کردیم، قارچ کف سر میتواند به انواع مختلفی تقسیم شود و هر نوع در یک ناحیه خاص از پوست سر رشد میکند. یکی از انواع متداول قارچ کف سر، قارچ در داخل ساختمان مو است. این قارچ با گذر زمان به شدت رشد میکند و میتواند ساختمان مو را به صورت کامل در بگیرد. بنابراین، زمانی که علائم قارچ را در پوست سر مشاهده کردید، باید سریعاً به درمان آن فکر کنید.
تجمع قارچ، یکی دیگر از انواع قارچ کف سر است که در اطراف ساقه مو، سطح مو و بین بافت مو تشکیل میشود. افراد مبتلا به این نوع قارچ ممکن است تمامی پوست سر خود را درگیر شود. بنابراین، اگر علائم قارچ را در موهای سر خود مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید.
نکتهای که بسیار مهم است و باید به آن توجه کنید این است که به محض مشاهده علائم قارچ در پوست سر، باید به پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت، احتمالا با درمانهای خانگی این بیماری را بدتر کرده و نتوانید آن را درمان کنید.
قویترین نشانههای قارچ پوست سر، ظاهر شدن رشتههای قارچی در موهایتان است. اگر به درمان این مشکل اهمیت ندهید، ممکن است شاهد تساقط مو و کچلی شدن شوید. بنابراین، باید سریعاً به درمان آن بپردازید. پزشکان متخصص در این حوزه میتوانند به شما بهترین داروها را برای درمان قارچ پوست سرتان تجویز کنند تا مشکل را حل کنید.
قارچ خفیف نیز از انواع قارچ پوست سر است که بسیاری از افراد آن را دارند. ریزش مو و ظاهر شدن نقاط سیاه در پوست سر از علائم این نوع قارچ است. در این صورت، پوست سر شما پر از قارچ میشود و این موجب از بین رفتن زیبایی موهایتان میشود.
فاووس نیز یکی از قارچهای خطرناک پوست سر است که زخمهای بسیاری ایجاد میکند و اثر آن روی پوست قابل مشاهده است. این قارچ در کشورهایی که بهداشت عمومی خوبی ندارند اتفاق میافتد. اما در ایران به دلیل بهبود بهداشت، کمتر شایع است. بنابراین، نگرانی درباره این مشکل نیست.
علائم بیماری قارچ پوست سر، مانند کرمهای حلقوی به نظر میرسند، اما باید بدانید که انواع آن دارای شکلهای متنوعی هستند که فقط پزشک میتواند آنها را به خوبی تشخیص دهد و بهترین روش درمان را برای آنها به شما معرفی کند. یکی از علائم اصلی قارچهای پوست سر قرمزی پوست و خارش است، البته علائم دیگری هم وجود دارد.
بعضی از اوقات ممکن است قارچ پوست سر شما مانند شوره باشد و شما آن را به صورت پوسته در سر خود مشاهده کنید. در این حالت، پوست سر ممکن است پوسته پوسته شود و شورههایی نیز مشاهده شود. خارشی که در این قسمتها وجود دارد بسیار شدید است و در برخی مواقع ممکن است زخم شود.
ریزش مو هم یکی از علائم دیگر قارچ کف سر است و به همین دلیل بسیاری از پزشکان این را به عنوان کچلی نام میبرند. پوست سر در این حالت به رنگ خاکستری درمیآید و نقاط سیاه دیگری نیز روی سر پیدا میشوند. باید بدانید که برخی از قارچها خطرناکتر هستند و باعث کچلی میشوند. در صورتی که این علائم را در سر خود مشاهده کردید، بدون تردید باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا پزشک در زمینه شناخت قارچها تخصص بیشتری دارد و بر اساس آن بهترین روش درمان را برای کچلی و بازگشت سلامتی پوست سر به شما معرفی خواهد کرد.
سخن پایانی
قارچ پوستی یک بیماری پوستی است که معمولاً به دلیل عفونت قارچی در پوست ایجاد می شود. این بیماری می تواند به صورت خفیف تا شدیدی ظاهر شود و علائمی مانند خارش، قرمزی، ترشح و تغییر رنگ در پوست را به همراه داشته باشد. در کلینیک ریحانه النبی، دکتر هدیه ذکاوت با تجربه و تخصص خود در زمینه بیماری های پوستی، تشخیص و درمان قارچ پوستی را ارائه می دهد. او با استفاده از روش های تشخیصی مدرن و درمان های موثر، برای بهبود و رفع علائم این بیماری تلاش می کند. هدف اصلی این دکتر درمان بهینه بیماران با استفاده از روش های پزشکی متنوع و بروز است و تلاش می کند تا به هر بیمار با احترام و همدلی نزدیک شود.