خال‌ها، نشانه‌های رشد سلول‌های رنگدانه‌ساز روی سطح پوست هستند که می‌توانند به صورت خال طبیعی، خال اکتسابی و یا خال‌های معمولی شناخته شوند. این خال‌ها ممکن است در اشکال و اندازه‌های مختلفی ظاهر شده و با گذر زمان، رنگشان تغییر کند و روشن‌تر یا تیره‌تر شوند که این تغییرات رنگ، به عنوان یک پدیده طبیعی مورد پذیرش قرار می‌گیرد. برخی از این خال‌ها می‌توانند افراد را در معرض خطر بروز ملانوما قرار دهند. چهار نوع خال وجود دارند که شامل خال مادرزادی، خال معمولی، خال غیرمعمول و خال اسپیتز می‌شوند.
خال مادرزادی یا خال‌های کهنه از تولید بیش از حد سلول‌های رنگدانه‌ساز در زمان تشکیل پوست در رحم برای نوزادان باقی می‌مانند. این خال‌ها معمولا به صورت قهوه‌ای تیره یا سیاه رنگ هستند و در بدن به صورت پراکنده ظاهر می‌شوند.
خال معمولی یا نقاط رنگی کوچک تیره یا قهوه‌ای رنگ در سطح پوست هستند. این خال‌ها بیشتر در زمینه پوستی دیده می‌شوند و معمولا به صورت ارثی منتقل می‌شوند.
خال غیرمعمول به خال‌هایی گفته می‌شود که شکل، اندازه و رنگ غیرطبیعی دارند. این خال‌ها می‌توانند روی سطح پوست برجسته باشند و باعث تغییر شکل پوست در ناحیه مربوطه شوند.
خال اسپیتز یا خال با سطح ناهموار و لکه‌های رنگی درون آن هستند. این خال‌ها بیشتر در قسمت‌هایی از بدن مانند صورت و دست‌ها مشاهده می‌شوند و معمولا به صورت ارثی منتقل می‌شوند.
با توجه به اینکه برخی از خال‌ها ممکن است نشانگر خطر بروز ملانوما باشند، مهم است از تغییرات و نشانه‌های مشکوک در خال‌ها اطلاع داشته باشیم و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنیم. پزشک می‌تواند با بررسی خال، تشخیص دقیق‌تری را درباره وضعیت آن بدهد و در صورت نیاز معاینات تکمیلی را توصیه کند.
مشخصات خال‌های بدن در بزرگسالان: رنگ، شکل و حاشیه
تقریباً تمام افراد بالغ دارای چندین خال هستند. اکثر بزرگسالان یک یا چندین خال معمولی دارند که بی‌خطر هستند. به طور طبیعی، داشتن تا ۴۰ خال روی بدن طبیعی است. خال می‌تواند در هر بخش از بدن شامل صورت، کف پا و کف دست، بین انگشتان دست و پا، زیر ناخن دست و پا و دیگر قسمت‌های بدن ظاهر شود.
با اینکه خال‌های اکتسابی در همه افراد یک شکل یا رنگ ندارند، اما برخی ویژگی‌های مشابه را دارند، که عبارتند از: این خال‌ها در اکثر موارد به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شوند، اما ممکن است به رنگ سیاه، آبی، صورتی، همان رنگ پوست یا بنفش نیز باشند، یا حتی بدون رنگ. این خال‌ها معمولاً شکل گردی دارند و حاشیه‌ی متقارنی دارند. آنها معمولاً صاف و مسطح هستند یا کمی برجسته می‌باشند. شکل یا اندازه‌ی این خال‌ها با گذر زمان تغییر نمی‌کند.
انواع خال‌هایی که خطر ابتلا به ملانوما دارند:
شامل انواع دیگری از خال‌ها هم می‌شوند. در زیر، انواع خال‌هایی را مشاهده می‌کنید که می‌توانند خطر ابتلا به ملانوما ، جدی‌ترین نوع سرطان پوست،را در افراد افزایش دهند. در صورتی که یکی از این خال‌ها را روی پوست خود تشخیص دادید، باید به یک تخصصی پوست مراجعه کنید تا معاینات پوستی را برای شما انجام دهد.
مواردی که خطر افزایش ملانوما را دارند عبارتند از:
1. خال‌های غیرطبیعی (خال دیسپلاستیک): این اصطلاح پزشکی به خال‌های غیرمعمول اشاره دارد. ملانوما ممکن است در یک خال غیرطبیعی رشد کند. هر فردی که خال‌های غیرطبیعی دارد، باید خال‌های خود را برای تغییرات زیر نظر قرار دهد. این نوع خال ممکن است شباهتی با ملانوما داشته باشد، اما خود ملانوما نیست.
با این حال، در صورت داشتن 4 خال غیرطبیعی یا بیشتر، خطر ابتلا به ملانوما افزایش می‌یابد. همچنین، اگر شما سابقه ملانوما داشته باشید یا والدین و فرزندان شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان با این مشکل روبرو شده‌اند، ریسک ابتلا به ملانوما در شما افزایش می‌یابد.
2-خال های مادر زادی
وقتی یک فرد با خال متولد می‌شود، این خال به عنوان خال‌های مادرزادی شناخته می‌شود. تقریبا یک درصد از هر 100 نفر با خال‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند و اندازه آنها متفاوت است، از خیلی کوچک تا خیلی بزرگ. داشتن یک خال مادرزادی بزرگ می‌تواند خطر ابتلا به ملانوم را در فرد افزایش دهد.
3-خال‌های اکتسابی
خال‌های اکتسابی زمانی روی پوست فرد ظاهر می‌شوند که او به دنیا آمده است و نه در زمان تولد. اکثر افراد با پوست روشن حدودا 10 تا 40 خال اکتسابی دارند و این خال‌ها را خال معمولی نیز می‌نامند. اما اگر یک فرد بیش از 50 خال اکتسابی داشته باشد، خطر ابتلا به ملانوم بیشتر است.
خصوصیات خال‌های غیرطبیعی
خال‌های غیرطبیعی، برخلاف خال‌های طبیعی که به صورت معمول روی پوست ایجاد می‌شوند، خال‌هایی هستند که شکل، اندازه یا رنگ غیرمعمولی دارند. این خال‌ها ممکن است در نقاط مختلف بدن ظاهر شوند و ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند.
بعضی از خصوصیات خال‌های غیرطبیعی شامل حاشیه‌های نامتعارف، شکل‌های نامتناسب یا غیرمتقارن، رنگ غیرمعمول و وجود برآمدگی‌ها یا چالش‌ها در سطح پوست می‌شوند. این خال‌ها ممکن است اثری از عوامل مانند ابتلا به عفونت، جراحات، تحمل بیش از حد آفتاب، عوامل ژنتیکی یا تغییرات هورمونی باشند. اگر خال‌های غیرطبیعی در پوست مشاهده شوند، بهتر است با پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا علت آنها را تشخیص داده و درمان مناسب را مشخص کند.
سندروم ملانومای خال‌های غیرطبیعی خانوادگی یا FAMMM یک اختلال ژنتیکی است که افراد مبتلا به آن به خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوما قرار دارند. این افراد دارای تعداد زیادی خال غیرطبیعی هستند و همچنین یکی از بستگان خونی آنها نیز به ملانوما مبتلا شده است یا قبلاً مبتلا بوده است.
خال اسپیتز (Spitz)
خال اسپیتز (Spitz) به طوری شبیه به ملانوم ممکن است باشد، به حدی که حتی متخصص پوست با مشاهده آن نتواند بی‌خطر بودن آن را تشخیص دهد. این نوع خال بیشتر در دوران کودکی و اوایل نوجوانی شکل می‌گیرد، اما افراد بزرگسال نیز ممکن است آن را داشته باشند. خال‌های اسپیتز، اغلب صورتی، برجسته و شبیه به گنبد هستند و ممکن است رنگ‌های مختلفی از جمله قرمز، سیاه و قهوه‌ای داشته باشند. آنها ممکن است خونریزی کنند و یا دارای ترشح باشند، که این امر تشخیص آن را از ملانوم سخت می‌کند.
چگونه می‌توان خال طبیعی، خال خوش‌خیم و ملانوما را از یکدیگر تشخیص داد؟
خال طبیعی، خال خوش‌خیم و ملانوما سه نوع خال‌های پوستی هستند که روی بدن افراد ظاهر می‌شوند. تشخیص درست بین این سه نوع خال اهمیت بالایی دارد، زیرا تعیین نوع خال‌ها می‌تواند در تشخیص و درمان بیماری‌های جدی مانند سرطان پوست موثر باشد. برای تشخیص خال‌های طبیعی، باید به میزان تغییرات رنگ، شکل و اندازه آنها توجه کرد.
خال‌های طبیعی معمولاً در طول زمان تغییر نمی‌کنند و رنگ و شکل منظمی دارند. همچنین، خال خوش‌خیم نیز معمولاً رنگ یکنواخت و شکل منظمی دارد، اما ممکن است اندازه آن از زمان به زمان تغییر کند. از طرفی، ملانوما یک نوع سرطان پوست است که معمولاً رنگ تیره‌تری دارد و شکل و اندازه آن نامنظم است. در صورتی که خالی که دارید نامعمول به نظر برسد و تغییرات آن را مشاهده کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص درست و درمان مناسب را دریافت کنید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اکثر خال‌ها به طور عمومی نیاز به درمان ندارند، اما در برخی موارد، متخصص پوست ممکن است توصیه کند خال را بردارید. دلایل متعددی برای برداشتن خال وجود دارد، که به شرح زیر می‌باشند: اگر پزشک مشکوک به این است که خال ممکن است سرطانی باشد، خالکوبی توصیه می‌شود.
اگر فرد از ظاهر و زیبایی خال خود ناراضی است. اگر خال باعث اذیت و آزار فرد می‌شود، به عنوان مثال اگر لباس به آن بچسبد و باعث التهاب آن شود. همچنین، اگر خال در موقعیتی قرار دارد که معمولاً با دست یا شانه به آن برخورد می‌کند، نیز پیشنهاد می‌شود خال را بردارید.
روش های برداشتن خال به چه صورت است؟
بیشتر مواقع، می توان خال را در مطب پزشکی برداشت. برای این منظور، دو روش رایج استفاده می شود: جراحی برش و لیزر. در روش جراحی برش، پزشک خال را به طور کامل بریده و در صورت لزوم، پوست را بافت و خوابیده می کند. در روش لیزر، از یک دستگاه لیزر خاص برای سوزاندن خال استفاده می شود. گاهی اوقات، سوزاندن خال با روش های دیگر غیر از لیزر انجام می شود.
احتمال بازگشت خال‌ها با استفاده از روش غیرجراحی وجود دارد و معمولا بیمار باید پس از یک تا دو ماه مراجعه دوباره کند و اگر لازم باشد، لیزر مجدداً انجام دهد. اگر قرار باشد خال مورد نظر به آزمایشگاه برای بررسی پاتولوژیک ارسال شود، مناسب است خال را با روش جراحی بردارند.
از بروز خال‌ها نمی‌توان جلوگیری کرد، اما باید پوست خود را به صورت منظم ارزیابی کنید تا بتوانید هر خال جدید یا تغییر در ظاهر خال را تشخیص دهید؛ مانند عدم تقارن خال و نبود شباهت بین نیمی از خال و سایر نقاط آن، تفاوت رنگ یک قسمت از خال با بخش‌های دیگر، بزرگی خال بیش از 6 میلی‌متر، تغییر رنگ و شکل خال یا وجود ضایعات پوستی.
مراحلی که می‌تواند از تبدیل شدن خال به سرطان جلوگیری کند چیست؟
مهم‌ترین عاملی که می‌تواند از تبدیل شدن خال به سرطان جلوگیری کند، کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید است. اشعه UV می‌تواند به سلول‌های پوست آسیب برساند و باعث جهش ژنتیکی شود که می‌تواند منجر به سرطان شود.
برای کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه UV، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اوج (بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر) خودداری کنید.
- از ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- از عینک آفتابی، کلاه و لباس‌های محافظ استفاده کنید.
اگر در معرض اشعه UV قرار می‌گیرید، باید پوست خود را به طور منظم بررسی کنید تا در صورت بروز هرگونه تغییری در خال‌ها، زودتر متوجه شوید.
علاوه بر کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه UV، می‌توانید اقدامات زیر را نیز برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست انجام دهید:
- سیگار نکشید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- وزن سالمی داشته باشید.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در خال‌های خود، به پزشک مراجعه کنید. برخی از تغییراتی که ممکن است نشان دهنده سرطان پوست باشند عبارتند از:
- تغییر در اندازه، شکل یا رنگ خال
- خارش یا خونریزی خال
- رشد سریع خال
- برجسته شدن یا فرورفتگی خال
تشخیص و درمان زودهنگام سرطان پوست می‌تواند شانس بهبودی را افزایش دهد.
سخن پایانی:
برداشتن خال با لیزر یک روش ایمن و موثر برای حذف خال‌های پوستی است. در این روش از انرژی لیزر برای تخریب سلول‌های خال استفاده می‌شود.
کلینیک ریحانه النبی یکی از کلینیک‌های زیبایی معتبر در تهران است که خدمات برداشتن خال با لیزر را ارائه می‌دهد. در این کلینیک از دستگاه‌های لیزر پیشرفته برای برداشتن خال‌ها استفاده می‌شود.
خانم دکتر ذکاوت، متخصص پوست و مو، یک پزشک مجرب و باسابقه در کلینیک ریحانه النبی است که در زمینه برداشتن خال با لیزر تخصص دارد.
مراحل برداشتن خال با لیزر در کلینیک ریحانه النبی به شرح زیر است:
- در ابتدا، پزشک خال مورد نظر را معاینه می‌کند تا از بی‌خطر بودن برداشتن آن اطمینان حاصل کند.
- سپس، ناحیه اطراف خال با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود.
- در مرحله بعد، پزشک از دستگاه لیزر برای تخریب سلول‌های خال استفاده می‌کند.
- پس از برداشتن خال، ناحیه مورد نظر با پماد آنتی‌بیوتیک و ضد التهاب درمان می‌شود.
مدت زمان برداشتن خال با لیزر بسته به اندازه و عمق خال متفاوت است. معمولاً برداشتن خال‌های کوچک و سطحی چند دقیقه طول می‌کشد.
پس از برداشتن خال با لیزر، ممکن است ناحیه مورد نظر کمی قرمز و متورم شود. این عوارض معمولاً طی چند روز برطرف می‌شود.
هزینه برداشتن خال با لیزر در کلینیک ریحانه النبی بسته به اندازه و عمق خال متفاوت است. معمولاً هزینه برداشتن خال‌های کوچک و سطحی کمتر از خال‌های بزرگ و عمیق است.
در اینجا برخی از مزایای برداشتن خال با لیزر در کلینیک ریحانه النبی آورده شده است:
- استفاده از دستگاه‌های لیزر پیشرفته
- تخصص و تجربه پزشک
- محیطی آرام و بهداشتی
- قیمت مناسب
در صورتی که قصد دارید خالی از روی پوست خود برداشته کنید، کلینیک ریحانه النبی و خانم دکتر ذکاوت می‌توانند گزینه مناسبی برای شما باشند.
